SPOTLIGHT:

Reykjafjörður

Þórsmörk

Ferðast á Vestfirði

Seinagengið
Heimildir

Vestfirðir 2001

Vestfirðir voru kannaðir í sumarfríinu í júlímánuði 2001. Lagt var í hann frá Akureyri miðvikudaginn 18. júlí og komið um kvöldmat að tjaldstæðinu í Hólmavík. Næsta dag var farið yfir Steingrímsfjarðarheiði, keyrt út Djúpið og Súðavík, Ísafjörður, Bolungarvík, Hnífsdalur, Súgandafjörður, Flateyri og Þingeyri heimsótt. Gist var á Hótel Eddu, Núpi en mikil rigning var komin til okkar. Þegar Gemlufallsheiði var keyrð og kom í Dýrafjörð stytti upp.
Þriðji dagurinn fór í heimsókn á Hrafnseyri og þaðan á Bíldudal, Tálknafjörð og Patreksfjörð. Þaðan var keyrt á Hótel Bjarkarlund og tjaldað. Veðrið var fallegt og spegilsléttur Arnarfjörður tók á móti okkur. Síðasti dagurinn fór í að koma sér aftur til Akureyrar en farið var yfir Laxárdalsheiði.

Snjóflóð komu mikið við sögu í ferð þessari enda hrikaleg fjöll með giljum. Árið 1995 var mikið snjóflóðaár og féll snjóflóð á Súðavík og fórust 16 manns, 20 fórust á Flateyri, einn á bænum Grund í Reykhólasveit og snjóflóð féll á bæinn Núp í Dýrafirði. Eins rifjaðist upp krapaflóð á Patreksfirði 1983 og í Goðadal í Bjarnarfirði 1948 en þar fórust 6 manns. Eins fórust 20 manns Hnífsdal 1910.

Þegar ferðast er um Vestfirði þarf að fara margar heiðar og hálsa. Mikil framför er í viðhaldi á vegum og mikil vegagerð var í sumar. Nokkrar heiðar voru malbikaðar, t.d. Gemlufallsheiði (270 m).

Mikil fólksfækkun hefur verð á Vestfjörðum og þegar bornar voru sama mannfjöldatölur úr Vegahandbókinni frá 1995 og Á ferð um Ísland 2001 bar mikið á milli allt að 10% fækkun.
Áberandi er að mikil smábátaútgerð hefur tekið við af togaraútgerð og ný ólög á smábáta eiga trúlega eftir að auka enn á vanda Vestfirðinga. Það er soglegt.

Tjaldstæðið í Hólamvík Þessi mynd er tekin á tjaldstæðinu í Hólmavík. Mikill reki er á Ströndum og rólur og stafnar hannaðir úr þessum við.

Hólmavík Séð yfir Hólamvík frá tjaldstæðinu. Landslag þarna er mjög grænlenskt og augljóst að ísaldarjökull hefur steypst þana niður og myndað Steingrímsfjörð. Íbúar 401 1. des. 2000. Á Hólmavík er merkileg Galdrasýning sem greinir frá atburðum sem gerðust á 17. öld.

Á mótum Steingrímsfjarðarheiði og Þoskafjarðarheiði Steingrímsfjarðarheiði (439 m) er vötnótt heiði 41 km sem tengir saman byggðirnar við Djúp og á Ströndum. Þoskafjarðarheiði (490 m) liggur milli Þoskafjarðar og Steingrímsfjarðarheiðar, tengir saman norður og suður.

Mjóifjörður við Djúp Hér sér í botn Mjóafjarðar 1/3 af Mjóafjörðum á Íslandi. Bærinn Botn er við botn fjarðarins.

Garðsstaðir við Ögur Þarna sér í bílakirkjugarð í túni Garðsstaða í Ögurvík.

Hestur Hestfjörður og Folafótur. Seyðisfjörður er handan og Kofri er til hægri. Þarna fundust fyrstu rækjumið við Ísland.

Skötufjörður Manngerð fjárborg í Skötufirði. Litlibær er í bakgrunni er hellutak á þessum slóðum er afburðargott. Handan sést í Snæfjallaströnd, Ytraskarð og Innraskarð. Ögursnes er lengst til hægri.

Þrælaborg í Skötufirði Við Ísafjarðardjúp má víða finna fallega hlaðna grjótgarða, enda er efniviðurinn nægur. Meðal annars stendur listilega hlaðin hringlaga fjárrétt, rétt við þjóðveginn í vestanverðum Skötufirði. Hún heitir Þrælaborg og segja munnmælin að hún hafi verið hlaðin á 17. öld, að skipun Magnúsar prúða sýslumanns, föður Ara í Ögri.

Súðavík og Kofri Eitt eftirmynnilegasta fjall á leiðinni, Kofri (635 m). Í forgrunni er nýja hverfið í Súðavík en byggðin var flutt vegna snjóflóða sem féllu í janúar 1995. Íbúafjöldi í Súðavík 209. Norðmenn stunduðu hvalveiði og síldarverkun á síðustu áratugum 19. aldar og framan af 20. öld. Súðavík er í Álftarfirði og innarlega í firðinum eru Svarthamrar en þar bjó Jón Indíafari. Þetta bæjarnafn ber nafn með rentu því hamrabelti er fyrir ofan bæinn. Á þjóðveginum til Skutulsfjarðar í Súðavíkurhlíð þarf að fara í gegnum Arnarneshamar en þar eru fyrstu veggöng landsins 30 m. kláruð 1949.

Merkilegasta húið á Ísafirði Ekki spurning, að mínu mati merkilegasta hús á Ísafirði, svona eiga áhugamenn að vera. Íbúafjöldi á Ísafirði 2.817 og 320 í Hnífsdal.

Bolungarvík Bolungarvík undir Traðarhyrnu á Bolafjalli (638 m). Hlíðardalur og sér í Deilir vinstra meginn. Íbúafjöldi 1. des. 2000 var 998. Vegurinn suður frá Bolugarvík liggur fyrir Óshlíð til Hnífsdals. Er hún snarbrött og skriðuhætt. Skemmtilegt sjóminjasafn er í Ósvör en þaðan er myndin tekin. Safnið í Ósvör er endurgerð verstöð frá árabátatímanum, ein sú elsta sinnar tegundar á landinu, og hefur verið áhersla lögð á að halda henni í sem upprunalegastri mynd. Í Ósvör er verbúð, salthús, fiskihjallar, sexæringur, dráttarspil, fiskireitur og útihjallar sem gefa staðnum blæ liðinna tíma. Inni við eru munir sem tilheyra árabátatímanum, skinnklæði sjómanna og ýmis verkfæri og munir sem voru nauðsynlegir vermönnum til daglegra nota. Safnvörðurinn, Geir í Ósvör, er oft í sjófötum árabátatímans og fiskarnir hanga í trönunum.

Göltur við mynni Súgandafjarðar Þetta formfagra fjall Göltur (445 m) er í mynni Súgandafjarðar og bærinn sem sér í heitir Göltur, hvað annað. Aðkoman að Suðureyri við Súgandafjörð er í gegnum jarðgöng sem tekin voru í notkun 1998 en áður þurfti að fara yfir Botnsheiði sem var í um 500 m hæð og því erfið yfirferðar á veturnar. Íbúar á Suðureyri 1. des. 2000 317.

Hvalveiðiminjar í Önundafirði Kauptúnið Flateyri stendur á samnefndri eyri við Önundarfjörð. Á Goðhóli ofan við þorpið er sagt að hof hafi staðið í heiðni. Á síðustu áratugum 19. aldar, á blómaskeiði hákarlaveiðanna var mikil þilskipaútgerð frá Flateyri. Skipstjórar og sjómenn settust þar að og þorp tók að myndast. Enn í dag er sjávarútvegur undirstaða atvinnulífsins, enda eru hafnaraðstæður góðar frá náttúrunnar hendi. Árið 1889 kom Norðmaður að nafni Hans Ellefsen til Önundarfjarðar og hóf rekstur hvalveiðistöðvarinnar Sólbakka. Stöðin veitti fjölda manna atvinnu á sumrin en hún brann til kaldra kola 12 árum síðar. Íbúafjöldi á Flateyri 306.

Leiðigarður í Flateyri Verkbyrjun haust 1996 Verklok sumar 1998 Lend leiðigarða 2 X 600m Lengd þvergarðs 350 m Hæð þvergarðs 10 m Hæð leiðigarða 15-20 m Heildarrúmmál 730.000 m3 Heildarkostnaður 350 milljónir (1998) Séð eftir leiðigarðinum og það ber í smábátahöfnina og þorpið á eyrinni. Fjallði í bakgrunni heitir Þorfinnur ( um 700 m)

Skollahvilfti 26. október 1995 kom eitt stærsta snjóflóð sem sögur fara af hér á landi úr þessari hvilft. Í kjölfarið hófst uppbygging snjóflóðavarna. Markmiðið er að tryggja öryggi fólks á Flateyri gagnvart snjóflóðum úr Innra-Bæjargili og Skollahvilft. Með mótun lands í snjóflóðafarvegum og gerð leiðigaðanna er snjóflóðum beint fram hjá þéttbýlinu í sjó fram. Þvergarði næst byggð er ætlað að stöðva þann snjó sem hugsanlega getur farið yfir leiðigarðana við aftakaaðstæður. Mannvirkin, sem byggð eru úr jarðefnum á svæðinu, eru með þeim stærstu sinnar tegundar í veröldinni.l

Kort sem sýnir snjóflóðin á Flateyri 1995 Árið 1995 féll stórt snjóflóð á Flateyri og fórust 20 manns og 29 hús skemmdust eða eyðilögðust.. Varnargarður var hannaður í kjölfarið og sýnir myndin hvernig hann lítur út.

Dýrafjörður séður af Hrafnseyrarheiði Sandafell og Mýrafell sjást þarna. Þingeyri með 344 íbúa er handan Sandafells. Hægt er að keyra upp fellið.

Fæðingarstaður Jóns Sigurðssonar Hrafnseyrarnefnd lét endurgera færðingarbæ Jóns Siguðssonar sem þar fæddis 17. júní 1811. Fjallið í bakgrunni heitir Ánarmúli (504 m.) Í bustabæ Jóns Sigurðssonar er rekin greiðasala og þar er selt kaffi með heimabökuðu meðlæti og súpa og brauð. Hægt er að líta fjölbreytta ljósmyndasýningu á safni Jóns Sigurðssonar. Sigurður G. Daníelsson safnvörður kom skemmtielga á óvart í minningarkapellu Jóns Sigurðssonar en hann útskýrði allt fyrir manni sem fyrir augu bar, söguna á bak við kapelluna, 1600 kílóa altari, steinda glugga og spilaði að lokum ljúfa píanóballöður einkum eftir Sigfús Halldórsson. Þetta er persónulegasta safn sem ég hef komið á.

Hrafnseyri Bautasteinn með Jóni Sigurðssyni, sverði og skildi Íslands. Dynjandi og minningarsteinn um Hrafn Sveinbjarnarson, fyrsti læknir á Íslandi. Hann bjó á Eyri en síðan breyttist nafnið í Hrafnseyri. Hann var veginn árið 1213 af Þorvaldi Vatnsfirðingi.

Dynjandi Einn fallegasti foss landsins. Hann er í Arnarfirði og Dynjandisvogur er í forgrunni. Fyrir ofan er Dynjandisheiði.

Reykjafjörður í Arnarfirði Bátur á veiðum í Reykjarfirði. Í botni fjarðarins er sundlaug sem fær heitt vatn úr jörðinni. Það eru 4 Reykjarfirðir á Vestfjörðum en þessi er einn af Suðurfjörðum Arnarfjarðar, hinir eru Geirþjófsfjörður, Trostransfjörður og Fossfjörður. Bíldudalur er eina þorpið í Arnarfirði en þar bjuggu 291 1. des. 2000. Verið er að vinna að kalkþörungaverksmiðju sem sóttir eru í Reykjarfjörð.

Minningarreitur á Patreksfirði Árið 1983 kom krapaflóð úr gilinu þarna fyrir ofan og skemmdi á annan tug húsa á Patreksfirði. Fjórir létust í flóðinu og var þessi minnisvarði reistur þeim til heiðurs. Íbúar á Patreksfiði 780 og 354 á Tálknafirði. Bíldudalur, Patreksfjörður og Tálknafjörður eru í Vesturbyggð og eru vestasta byggð Evrópu.

Flugvöllur í Kollafirði Þessi "alþjóða" flugvöllur er við Mýri í Kollafirði á Barðaströnd. Þarna má sjá vegalendir í helstu stórborgir heimsins. Gamalt stýrishús er notað sem fluguturn. Í fjarska sést í Skarðsströnd en nær er Skálanesfjall. Firðirnir er margir og stuttir á leiðinni og heita mögnuðum nöfnum, Vatnsfjörður, Kjálkafjörður, Kerlingarfjörður í framhaldi af Mjóafirði, Vattarfjörður í framhaldi af Skálmarfirði, Kvígindisfjörður, Kollafjörður, Gufufjörður, Djúpifjörður, Berufjörður, Króksfjörður og Gilsfjörður.

Vaðalfjöll Eru tveir formfagrir bergstandar sem sjást víða að. Stutt suður frá Bjarkarlundi er vatn, Berufjarðarvatn og munu fornmenn hafa sett silung og mun þar því vera fyrsta fiskeldi landsins. Næsta byggð er Reykhólar með 127 íbúa en mikil hlunnindajörð fyrr á árum.

Heimildir:

Vegahandbókin.